شیخ نعیم قاسم؛ دبیرکل جدید حزبالله و معمار تداوم مسیر مقاومت
بیروت – گزارش تحلیلی:با انتخاب رسمی شیخ نعیم قاسم بهعنوان دبیرکل جدید حزبالله لبنان، این جنبش وارد مرحلهای تازه از تحولات سیاسی و سازمانی خود شده است. قاسم که بیش از سه دهه در جایگاه معاون دبیرکل...
بیروت – گزارش تحلیلی:
با انتخاب رسمی شیخ نعیم قاسم بهعنوان دبیرکل جدید حزبالله لبنان، این جنبش وارد مرحلهای تازه از تحولات سیاسی و سازمانی خود شده است. قاسم که بیش از سه دهه در جایگاه معاون دبیرکل فعالیت داشت، اکنون هدایت یکی از تأثیرگذارترین جریانهای سیاسی و نظامی لبنان را در دست گرفته است.
او در میان ناظران لبنانی و منطقهای بهعنوان شخصیتی آرام، اندیشمند و باتجربه شناخته میشود که نقش محوری در حفظ انسجام داخلی حزبالله و تنظیم روابط آن با نیروهای سیاسی لبنان و متحدان منطقهای دارد.
زندگی و مسیر سیاسی
شیخ نعیم قاسم متولد سال ۱۹۵۳ در منطقهی غبیر در جنوب بیروت است. او تحصیلات حوزوی خود را در نجف و سپس در بیروت به پایان رساند و از همان دههی ۱۹۷۰ وارد فعالیتهای اسلامی و سیاسی شد.
قاسم از اعضای بنیانگذار حزبالله در سال ۱۹۸۲ بود و از ابتدای شکلگیری این جنبش، نقشی فعال در تدوین ساختار تشکیلاتی و چارچوب فکری آن ایفا کرد.
در سال ۱۹۹۱، بهعنوان معاون سید حسن نصرالله منصوب شد و طی بیش از سی سال، یکی از چهرههای نزدیک و مورد اعتماد دبیرکل پیشین به شمار میرفت. تجربهی طولانی او در مدیریت داخلی و روابط سیاسی حزب، مسیر انتخابش به دبیرکلی را هموار کرد.
جهتگیری سیاسی و ارتباط با ایران
روابط حزبالله با جمهوری اسلامی ایران از ابتدای تأسیس این جنبش یکی از ارکان ثابت سیاستهای آن بوده است و شیخ نعیم قاسم همواره از مدافعان این محور به شمار میرفته است.
او در سخنرانیها و مصاحبههای خود بارها بر این نکته تأکید کرده که «حزبالله از نظر فکری و فرهنگی، فرزند انقلاب اسلامی ایران است، اما در تصمیمات سیاسی و میدانی، مستقل عمل میکند».
به گفتهی تحلیلگران، او در مقام دبیرکل، ادامهدهندهی همان مسیر هماهنگی راهبردی با تهران خواهد بود، اما با رویکردی آرامتر، مبتنی بر گفتوگو و مدیریت تدریجی بحرانها در لبنان.
انتظار میرود در دورهی جدید، تمرکز قاسم بر حفظ ثبات داخلی لبنان، کاهش تنشهای فرقهای، و بازتعریف نقش حزبالله در عرصهی سیاسی ملی باشد.
چالشهای پیشروی دبیرکل جدید
دورهی رهبری شیخ نعیم قاسم در زمانی آغاز میشود که لبنان با بحران اقتصادی عمیق، رکود سیاسی و فشارهای بینالمللی روبهرو است.
از سوی دیگر، درگیریهای مرزی در جنوب لبنان و احتمال گسترش تنشها با اسرائیل، وضعیت امنیتی کشور را شکنندهتر کرده است.
تحلیلگران معتقدند که مهمترین چالش قاسم، حفظ تعادل میان مسئولیت نظامی و نقش سیاسی حزبالله خواهد بود؛ یعنی همزمان دفاع از محور مقاومت و تلاش برای جلوگیری از ورود لبنان به یک درگیری فراگیر.
او در نخستین بیانیههای خود بر لزوم گفتوگو با سایر گروههای لبنانی و تقویت دولت مرکزی تأکید کرده که نشانهای از تمایل به ثباتسازی سیاسی در داخل لبنان است.
جایگاه فکری و اجتماعی
شیخ نعیم قاسم تنها یک چهرهی سیاسی نیست؛ او یکی از تئوریسینهای فکری جنبش مقاومت اسلامی لبنان است.
کتابها و سخنرانیهایش در موضوعاتی چون “اسلام و سیاست معاصر” و “نقش مقاومت در حفظ کرامت ملتها” جایگاه او را بهعنوان یک روحانی اندیشمند تثبیت کرده است.
در میان هواداران حزبالله، قاسم شخصیتی شناختهشده و محبوب است که به صداقت، سادگی و نگاه اجتماعیاش شهرت دارد.
رسانههای لبنانی از او بهعنوان «رهبر آرام» یاد میکنند؛ کسی که بدون هیاهو و با تکیه بر تجربه و مشورت، تصمیمات کلان را هدایت میکند.
جمعبندی
انتخاب شیخ نعیم قاسم به دبیرکلی حزبالله، نماد تداوم مسیر فکری و سیاسی این جنبش در چارچوب محور مقاومت است، اما در عین حال میتواند آغازی برای سبک جدیدی از رهبری نیز باشد — سبکی که بر مدیریت در سایه، دیپلماسی داخلی و حفظ موازنهی منطقهای تأکید دارد.
در حالی که منطقه در شرایط پرتنشی قرار دارد، بسیاری از تحلیلگران معتقدند قاسم میتواند با تجربه و رویکرد معتدلش، نقش مهمی در عبور حزبالله از مرحلهی گذار فعلی و حفظ ثبات لبنان ایفا کند.